รู้จักโรคความดันโลหิตสูง
โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension) คือภาวะที่ระดับความดันโลหิตในหลอดเลือดสูงกว่าค่าปกติ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไต ความดันโลหิตสูงอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น พันธุกรรม การรับประทานอาหารที่มีเกลือสูง การขาดการออกกำลังกาย และความเครียด.
อาการ
โรคความดันโลหิตสูงมักไม่แสดงอาการในระยะแรก แต่เมื่อมีความดันโลหิตสูงมากขึ้น อาจมีอาการดังต่อไปนี้:
- ปวดหัว
- มึนหัวหรือเวียนศีรษะ
- หายใจสั้นหรือหอบเหนื่อย
- ปัญหาในการมองเห็น
- เลือดกำเดาไหล
การดูแล
การดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควรประกอบด้วย:
- การรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งเพื่อควบคุมระดับความดันโลหิต.
- การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร เช่น ลดการบริโภคเกลือและไขมัน เพิ่มผักและผลไม้ในอาหาร.
- การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น การเดิน วิ่ง ว่ายน้ำ หรือโยคะ.
- การควบคุมน้ำหนักและการลดน้ำหนักหากมีน้ำหนักเกิน.
- การหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการลดการดื่มแอลกอฮอล์.
- การจัดการความเครียดและการหากิจกรรมผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ หรือการฝึกหายใจลึก ๆ.
การป้องกัน
การป้องกันโรคความดันโลหิตสูงสามารถทำได้โดย:
- การรักษาระดับน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม.
- การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และหลีกเลี่ยงการบริโภคเกลือและไขมัน.
- การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ.
- การงดสูบบุหรี่และการลดการดื่มแอลกอฮอล์.
- การจัดการความเครียดและการหากิจกรรมผ่อนคลาย.
- การตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อวัดระดับความดันโลหิตและประเมินความเสี่ยง.
เกณฑ์ค่าความดันโลหิต
โดยทั่วไปแบ่งออกเป็นหลายระดับตามแนวทางขององค์กรด้านสุขภาพ เช่น American Heart Association (AHA) และ WHO โดยค่าความดันโลหิตวัดเป็น มิลลิเมตรปรอท (mmHg) และมี 2 ค่า ได้แก่
- ความดันโลหิตซีสโตลิก (Systolic Pressure): ค่าความดันเมื่อหัวใจบีบตัว
- ความดันโลหิตไดแอสโตลิก (Diastolic Pressure): ค่าความดันเมื่อหัวใจคลายตัว
เกณฑ์ค่าความดันโลหิต (ตาม AHA)
- ความดันโลหิตซีสโตลิก (Systolic Pressure): ค่าความดันเมื่อหัวใจบีบตัว
- ความดันโลหิตไดแอสโตลิก (Diastolic Pressure): ค่าความดันเมื่อหัวใจคลายตัว
| ระดับความดันโลหิต | ค่าซีสโตลิก (ตัวบน) | ค่าดิแอสโตลิก (ตัวล่าง) |
|---|---|---|
| ปกติ (Normal) | น้อยกว่า 120 | น้อยกว่า 80 |
| สูงกว่าปกติ (Elevated) | 120–129 | น้อยกว่า 80 |
| ความดันโลหิตสูง ระดับ 1 (Hypertension Stage 1) | 130–139 | 80–89 |
| ความดันโลหิตสูง ระดับ 2 (Hypertension Stage 2) | 140 ขึ้นไป | 90 ขึ้นไป |
| ภาวะวิกฤตความดันโลหิตสูง (Hypertensive Crisis) | สูงกว่า 180 | สูงกว่า 120 |
คำแนะนำ
- หากค่าความดันโลหิตอยู่ในระดับ สูงกว่าปกติ ควรเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น ออกกำลังกาย ควบคุมโซเดียม และลดความเครียด
- หากอยู่ในระดับ ความดันโลหิตสูง ระดับ 1 หรือ 2 ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษา
- หากอยู่ในระดับ ภาวะวิกฤตความดันโลหิตสูง (สูงกว่า 180/120 mmHg) ควรรีบพบแพทย์ทันที เนื่องจากเสี่ยงต่อภาวะหัวใจวายหรือโรคหลอดเลือดสมอง